Każdy, kto wybiera się do Agry, wie już na pewno co nieco o zabytkowym Czerwonym Forcie czy mauzoleum Taj Mahal, wybudowanym dla uczczenia zmarłej żony cesarza Szahdżahana. Zanim jednak przekroczymy progi fortowych pałaców czy Perłowego Meczetu, warto na moment przenieść się w przeszłość, kiedy miasto stanowiło prawdziwe centrum kulturalne i naukowe wielkiego imperium.
Miasto Agra powstało w XVI wieku i ze stolicy delhijskiego sułtanatu szybko przekształciło się w stolicę państwa Wielkich Mogołów. Do zaistnienia Agry jako najważniejszego ośrodka gospodarczo-politycznego przyczyniło się kilku następujących po sobie mogolskich władców: Babur, który przeniósł tu stolicę, Akbar Wielki, który wybudował fort, oraz Dżahangir i Szahdżahan.
Kim właściwie byli Mogołowie i jak doszli do władzy w Indiach? Protoplastą tej dynastii był Timur Kulawy, który stworzył imperium rozciągające się na całą Azję Środkową, aż po Kaukaz, ze stolicą zwaną „perłą wschodu” – Samarkandą. Od jego imienia powstała nazwa rodu Timurydów, którego częścią są również Mogołowie. W 1526 roku Babur odniósł serię zwycięstw na terenie Północnych Indii i przejął rządy, wprowadzając nowe porządki, burząc stare hinduskie świątynie i ustanawiając islam religią panującą. Po Baburze zapanował jego syn Humajun, a następnie potężny Akbar i Dżahangir. Ostatnim wielkim władcą z dynastii Mogołów był wspomniany już Szahdżahan, twórca Taj Mahal, którego kariera skończyła się dość niefortunnie – został uwięziony przez własnego syna, żądnego władzy Aurangzeba, który wprawdzie powiększył terytorium Imperium Mogolskiego, ale równocześnie je osłabił i przyczynił się do jego upadku.
Historia Wielkich Mogołów jest pełna niewyjaśnionych zagadek, okrucieństw i pogromów, ale również spektakularnych zwycięstw oraz sukcesów gospodarczych i kulturalnych – ich ślady możemy podziwiać do dziś, w postaci monumentalnych, pełnych rozmachu zabytków.
